SENDÓN LAMELA, CLARO JOSÉ (18/04/1897 – 01/12/1937)
SENDÓN LAMELA, CLARO JOSÉ (18/04/1897 – 01/12/1937)
O 18 de abril de 1897 naceu en Louro (Muros, A Coruña, Galicia) o anarquista e propagandista anarco-sindicalista Claro José Sendón Lamela. Os seus pais foron Pío Sendón Sieira e María Lamela García.
A principios dos anos 1920 emigrou a América. En Bos Aires (Arxentina) traballou como atraque no porto e vendendo xornais. Máis tarde marchou para Estados Unidos, na zona de Filadelfia e logo en Nova York, onde traballou de mariñeiro e camareiro. En Estados Unidos coñeceu o movemento libertario español, naquel momento significativo, e converteuse nunha importante cultura autodidacta, o que lle permitiu participar en actividades propagandísticas (mitins, conferencias, prensa, etc.).
Tras a crise de 1929, as súas accións propagandísticas aumentaron, denunciando o paro e pedindo anarquismo. Nos EUA colaborou en Cultura Proletaria, pero tamén nunha serie de publicacións libertarias na Península, como ¡Despertad! – destacan as súas “Crónicas de Yanquilandia” (1928) -, Solidariedad Obrera e Tierra y Libertad. Tamén participou nas actividades do grupo anarquista “Floreal” e nos diversos actos dos centros sociais establecidos pola colonia de inmigrantes galegos.
En 1931, coa proclamación da II República española, regresou a Galicia para Vigo cunha cantidade importante de cartos. Estableceuse na Coruña e incorporouse á Confederación Nacional do Traballo (CNT). Membro da Federación Anarquista Ibérica (FAI), el se opuxo á moderación de José Villaverde Velo, defendéndoo contra as calumnias lanzadas por Federico Urales.
Difundiu o seu labor propagandístico nas comarcas de Muros e Noia da Coruña. De 1932 a 1933 mantivo reunións e conferencias, a miúdo en galego, e participou en polémicas (Vivero, Puerto del Son, Vigo, A Coruña, Cambre, Ordes, Monforte, Payosaco, Sada, Lugo, Sanjenjo, Poyo, San Pedro de Nós. , Mondego, Betanzos, Madrid, Barcelona, Talavera, Castro del Río, León, Cádiz, etc.).
En 1933 tamén dirixiu, en substitución de José Villaverde Velo, Solidaridad Obrera de la Coruña, e a partir de agosto dese ano comezou a escribir a cnt, ata a súa prisión en decembro.
Representou a Noia no Pleno Rexional da CNT en Santiago. O 1 de outubro de 1933 participou nunha importante polémica pública con membros do Partido Comunista de España (PCE) en Castro del Río (Córdoba, Andalucía, España).
En 1934 reuníuse na Coruña, cidade na que se asentou desde o Alzamento Revolucionario de outubro. Tamén en 1934 publicou en “A novela ideal” a obra afirmada “Amor”.
A principios de 1935 estableceuse en Lousame, onde traballou como peón nas minas de wolframio en San Finx ata o seu despedimento. Tamén actuou como profesor para os fillos dos mineiros nunha escola habilitada pola empresa inglesa que opera a concesión mineira e, con Enrique Fernández Maneiro, desempeñou unha importante tarefa orgánica no sindicato de minas e diversos e na federación do condado de Girl.
A finais de 1935 fixo unha xira de propaganda por Galicia (Orense, Betanzos, A Coruña, Cariño, Lugo, Ferrol, Carballo, etc.) xunto a Jaime Baella Pérez e Frederica Montseny, e a principios de 1936 participou en Villagarcía, Barrio, Noia, Cruceiro, Escarabote, Gardería e Carril.
En maio de 1936, chamado pola CNT de Huelva (Andalucía, España), participou na organización da Unión da Industria Pesqueira e reuniuse con Arturo Parera Malí, Francisco Martínez Arín e María Durán, ademais de traballar en Minas de Riotinto.
Cando o levantamento fascista de xullo de 1936, loitou contra as forzas da Garda Civil en Huelva ata que as tropas franquistas ocuparon a cidade; Máis tarde subiu nun barco de pesca a África (Casablanca, Orán e Argel) e no outono de 1936 regresou á Península.
En Madrid traballou na redacción de cnt e logo trasladouse a Valencia. En novembro de 1936 asinou un manifesto en apoio do sindicato coa Unión Xeral de Traballadores (UGT), e en decembro dese ano foi nomeado delegado do Comité Rexional do Leste no Comité Nacional da CNT, desempeñando un papel importante. na sección Propaganda.
Participou en numerosos encontros con Frederica Montseny e outros. Representou a Agrupación de Amigos de México de Valencia en diferentes actos. En xullo de 1937 foi enviado con Serafín Aliaga Lledó, Juan López Sánchez e Avelino González Mallada aos EUA e a México nunha viaxe propagandística.
Claro José Sendón morreu o 1 de decembro de 1937 en Manhattan na cidade de Nova York por un ataque de asma. Ademais dos mencionados, atopamos escritos seus, asinados a miúdo todo o pseudónimo Clarín Libertario, en Castilla Libre, Fragua Social, Indomptable, Juventud Libre, El Luchador, Solidariedad y Umbral.